Meneer Vissers helse lijstjes: een analyse van de literaire lijsten in de roman van Vestdijk
Samenvatting
Van de wekelijkse boodschappenlijst tot catalogi en woordenboeken: de lijst is in diverse contexten een handig hulpmiddel voor de organisatie van informatie. Bovendien vormt ze een elementaire beschrijvingstechniek. Ondanks de schijnbare eenvoud van de lijstconstructie, vertoont ze variabele formele en semantische karakteristieken en uiteenlopende functies.
Om literaire lijsten te lezen en te interpreteren, wordt een drieledig semiotisch model voorgesteld dat rekening houdt met de vormelijke, inhoudelijke en functionele diversiteit en met de ruimere narratieve context waarin de lijst is ingebed. Vervolgens wordt dat leesmodel toegepast op Vestdijks Meneer Visser’s Hellevaart (1934).
De casestudy toont aan dat de lijst een multi-inzetbaar medium is dat een bijzondere samenhang vertoont wat betreft syntaxis, semantiek en pragmatiek. Ze kan in een compacte vorm zowel referentiële als narratologische informatie bevatten en zo invloed uitoefenen op onder meer de karakterisering, het tijdsverloop en het handelingenpatroon in de roman. Verder kan ze ideologische kennis verspreiden en zo een werkelijkheidseffect creëren of net tegengaan. De lijst zorgt er hoe dan ook voor dat de lezer nauwer betrokken geraakt bij de verhaalwereld.
Abstract:
From the weekly shopping list to complex catalogues or dictionaries: the list is both an ubiquitous tool to organize information and an elementary technique for description. In spite of its seemingly simple structure, the list shows multiple formal, semantic and pragmatic characteristics.
To read and analyze those lists in a literary context, I am proposing a threefold semiotic framework that takes into account the narrative background in which the lists are embedded. Next, that reading model is tested in a case study on Vestdijk’s Meneer Visser’s hellevaart (1934).
The case study shows the list to be a multifunctional medium that carries narratological information and influences characterization, spatio-temporal characteristics and plot. Furthermore it possibly contains ideological information in order to create or obstruct an effect of reality. The list in any case ensures readers to get strongly immersed in the storyworld.
- Auteurs behouden de auteursrechten en geven het tijdschrift het recht van eerste publicatie van het werk onder een Creative Commons Attribution Licentie die anderen het recht geeft het werk te delen onder vermelding van het auteurschap van het werk en de eerste publicatie in dit tijdschrift.
- Auteurs mogen separate, additionele contractuele overeenkomsten aangaan voor het niet-exclusief distribueren van de door het tijdschrift gepubliceerde versie van het werk (bv. plaatsing in een institutionele repository of publicatie in een boek), onder vermelding van de eerste publicatie in dit tijdschrift.
- Auteurs hebben het recht en worden aangemoedigd om hun werk online beschikbaar te stellen (bv. in institutionele repositories of op hun website) voorafgaand aan en gedurende de inzending, aangezien dat kan leiden tot productieve discussies, sneller en meer citaties van het gepubliceerde werk (Zie The Effect of Open Access).
